ساعت‌های اتوماتیک به دلیل طراحی پیچیده و عملکرد مکانیکی خود، یکی از محبوب‌ترین انواع ساعت‌ها در میان علاقه‌مندان به ساعت‌های لوکس و کلاسیک هستند. این ساعت‌ها بدون نیاز به باتری و با استفاده از انرژی حاصل از حرکت مچ دست کار می‌کنند. با این حال، گاهی اوقات ممکن است این ساعت‌ها به درستی کار نکنند یا کاملاً متوقف شوند.
ساعت اتوماتیک چگونه کار می‌کند؟
پیش از بررسی مشکلات بهتر است درک مختصری از نحوه عملکرد ساعت‌های اتوماتیک داشته باشیم. ساعت‌های اتوماتیک از یک مکانیزم مکانیکی پیچیده تشکیل شده‌اند که انرژی خود را از حرکت روتور (یک قطعه فلزی نیمه‌دایره‌ای) تأمین می‌کنند. این روتور با حرکت مچ دست می‌چرخد و انرژی را به فنر اصلی منتقل می‌کند. فنر اصلی انرژی ذخیره شده را به تدریج آزاد کرده و چرخ‌دنده‌ها را به حرکت درمی‌آورد که در نهایت عقربه‌ها را حرکت می‌دهد.
با توجه به این ساختار هرگونه اختلال در این فرآیند می‌تواند عملکرد ساعت را مختل کند. در ادامه به شایع‌ترین علل کار نکردن ساعت‌های اتوماتیک اشاره می‌کنیم.
علل کار نکردن ساعت اتوماتیک
1. عدم شارژ کافی فنر اصلی
یکی از رایج‌ترین دلایل توقف ساعت‌های اتوماتیک کمبود انرژی در فنر اصلی است. اگر ساعت به طور مداوم استفاده نشود یا حرکت مچ دست به اندازه کافی نباشد، روتور نمی‌تواند انرژی لازم را به فنر منتقل کند. این مشکل به ویژه در افرادی که سبک زندگی کم‌تحرکی دارند یا ساعت را به طور منظم استفاده نمیکنند شایع است.
برای حل این مشکل ساعت را روزانه به مدت حداقل 8 تا 12 ساعت روی مچ خود ببندید تا روتور به اندازه کافی بچرخد.
بسیاری از ساعت‌های اتوماتیک امکان کوک دستی دارند. برای این کار تاج ساعت را در جهت عقربه‌های ساعت (معمولاً 20 تا 30 دور) بچرخانید تا فنر اصلی شارژ شود. توجه داشته باشید که بیش از حد کوک نکنید زیرا ممکن است به فنر آسیب برسد. همچنین اگر ساعت را به طور منظم استفاده نمیکنید، می‌توانید از یک وایندر (دستگاه چرخاننده ساعت) استفاده کنید که ساعت را به صورت خودکار حرکت داده و شارژ را نگه می‌دارد.
2. آلودگی یا خشک شدن روغن‌های داخلی
ساعت‌های اتوماتیک از قطعات مکانیکی بسیار ظریفی تشکیل شده‌اند که برای عملکرد روان به روغن‌کاری مناسب نیاز دارند. با گذشت زمان روغن‌های داخل ساعت ممکن است خشک شوند یا با گرد و غبار و ذرات ریز آلوده شوند. این امر باعث اصطکاک بیشتر بین قطعات و در نتیجه توقف یا کند شدن حرکت ساعت می‌شود.
ساعت‌های اتوماتیک باید هر 3 تا 5 سال یک‌بار توسط یک ساعت‌ساز حرفه‌ای سرویس شوند. در این فرآیند ساعت باز شده، قطعات تمیز و روغن‌کاری مجدد می‌شوند. ساعت را در محیطی خشک و دور از گرد و غبار نگهداری کنید تا از ورود ذرات به داخل آن جلوگیری شود.
3. آسیب به قطعات مکانیکی
ضربه‌های شدید، افتادن ساعت یا فشار بیش از حد به تاج ساعت می‌تواند به قطعات داخلی مانند چرخ‌دنده‌ها، روتور یا فنر اصلی آسیب برساند. این آسیب‌ها ممکن است باعث توقف کامل ساعت یا حرکت نامنظم عقربه‌ها شوند.
اگر ساعت پس از ضربه یا سقوط متوقف شده است، بهتر است آن را به یک تعمیرکار متخصص نشان دهید. تلاش برای تعمیر ساعت در خانه ممکن است به قطعات حساس آسیب بیشتری وارد کند. هنگام انجام فعالیت‌های سنگین یا ورزش‌هایی مانند تنیس و گلف، ساعت را از مچ خود باز کنید تا از ضربه خوردن آن جلوگیری شود.
4. مغناطیسی شدن قطعات
میدان‌های مغناطیسی ناشی از وسایل الکترونیکی مانند تلفن همراه، لپ‌تاپ یا بلندگوها می‌توانند قطعات فلزی داخل ساعت را مغناطیسی کرده و حرکت آن‌ها را مختل کنند. این مشکل در ساعت‌های قدیمی‌تر که فاقد محافظ ضد مغناطیسی هستند شایع‌تر است.
ساعت‌سازان از دستگاه‌های مخصوصی برای دمغناطیس کردن ساعت استفاده می‌کنند. ساعت را از وسایل الکترونیکی با میدان مغناطیسی قوی دور نگه دارید. همچنین هنگام عبور از گیت‌های امنیتی فرودگاه، ساعت را از مچ خود باز کنید.
5. تنظیم نادرست یا مشکل در تاج ساعت
اگر تاج ساعت به درستی در جای خود قرار نگرفته باشد یا به دلیل استفاده نادرست آسیب دیده باشد ممکن است ساعت متوقف شود. مطمئن شوید که تاج ساعت کاملاً به داخل فشار داده شده است. اگر تاج شل یا آسیب‌دیده به نظر می‌رسد به تعمیرکار مراجعه کنید. برای تنظیم تاریخ یا زمان دستورالعمل‌های سازنده ساعت را به دقت دنبال کنید.
6. مشکلات مربوط به رطوبت
ساعت‌های اتوماتیک به ویژه مدل‌های قدیمی‌تر یا غیرضدآب، در برابر رطوبت آسیب‌پذیر هستند. نفوذ آب به داخل ساعت می‌تواند باعث زنگ‌زدگی قطعات یا توقف حرکت آن‌ها شود. اگر ساعت شما ضدآب نیست، از تماس آن با آب یا محیط‌های مرطوب خودداری کنید. اگر ساعت در معرض رطوبت قرار گرفته و متوقف شده است، فوراً آن را به یک ساعت‌ساز ببرید.
نکات نگهداری از ساعت اتوماتیک
برای جلوگیری از بروز مشکلات و افزایش عمر ساعت اتوماتیک رعایت چند نکته ساده می‌تواند بسیار مؤثر باشد:
استفاده منظم: ساعت‌های اتوماتیک برای عملکرد بهینه نیاز به استفاده مداوم دارند. اگر ساعت را برای مدت طولانی کنار بگذارید، ممکن است نیاز به سرویس بیشتری داشته باشد.
تمیز کردن بدنه و بند: بدنه و بند ساعت را به طور دوره‌ای با یک پارچه نرم و خشک تمیز کنید تا از تجمع کثیفی جلوگیری شود.
نگهداری در جعبه مناسب: هنگامی که از ساعت استفاده نمیکنید، آن را در جعبه اصلی یا یک جعبه ساعت با بالشتک نرم نگهداری کنید.
اجتناب از دمای شدید: ساعت را در معرض دمای بسیار بالا (مانند داخل خودرو در تابستان) یا بسیار پایین قرار ندهید.
چه زمانی به ساعت‌ساز مراجعه کنیم؟
اگر با انجام راه حل‌های بالا مشکل ساعت برطرف نشد بهتر است از دستکاری بیشتر خودداری کنید، پیشنهاد گالری ساعت احسان مراجعه به یک ساعت‌ساز حرفه‌ای میباشد. ساعت سازان با ابزارهای تخصصی و دانش فنی خود می‌توانند مشکلات پیچیده‌تر مانند شکستگی قطعات یا نیاز به تعویض فنر اصلی را تشخیص داده و رفع کنند.
جمع‌بندی
ساعت‌های اتوماتیک نه‌تنها ابزارهایی برای نمایش زمان هستند، بلکه آثار هنری مکانیکی محسوب می‌شوند که نیاز به مراقبت و توجه دارند. با رعایت نکات نگهداری و رفع به‌موقع مشکلات، می‌توانید از عملکرد دقیق و طول عمر بالای ساعت خود لذت ببرید. اگر ساعت شما متوقف شده است، ابتدا دلایل ساده مانند کمبود شارژ یا تنظیم نادرست را بررسی کنید و در صورت نیاز، از متخصصان این حوزه کمک بگیرید. با مراقبت صحیح، ساعت اتوماتیک شما می‌تواند سال‌ها همراهی وفادار برای شما باشد.